2012/03/13

Haurren esplotazioa hirugarren munduan

Pasa den larunbatean, bazkaltzen bukatu ondoren, telebista piztu nuen. Egun horretan, goiz jaiki nintzenez neka-neka eginda nengoen. Kateak aldatzen aritu nintzen, eta azkenik "la 2" jarri nuen. "La 2 "- en programazioa oso ona delakoan gaude denok, baina gero inork ez du ikusten.Une hartan "Documentos TV" saioa zegoen. Zein aproposa zen saioa hau lo kuluxka egiteko! pentsatu nuen. Dokumental bat jartzen ari ziren eta haurren esplotazioari buruz hitz egiten zuten. Ni pixka bat harrituta geratu nintzen, gai horri buruz ez nekielako ezer.

Mundu osoan, baina batez ere, hirugarren munduan, gero eta haur gehiagok lan egiten dute beren familiei laguntzeko. Herrialde horietan, egoera ez da betere erraza, jendeak ez du zer janik eta horregatik umeak laster lanean hasten dira eta eskolara joateari uzten diote. Zenbat eta heziketa gutxiago orduan eta pobrezia gehiago izango dute haietako herrialdeetan.

Azken bolada honetan, boteretsuek mundu osoan modan jarri dute hitz berezi bat, "globalizazioa". Horrek zer esan nahi du?, multinazionalak hemendik herrialde txiroetara beren enpresak eramaten ari dira, era horretan, alde batetik, zerga gutxiago ordaintzen dute eta beste aldetik, beren efizientzia igotzen dute. Eta nola lortzen duten beren efizientzia hobetzea? Herri txiroetan, soldatak eta lan-baldintzak penagarriak direnez, makina bat diru irabazten dute.

Gainera, multinazional batzuk umeak kontratatzen ari dira beraientzat lan egiteko, egunsentiatik ilunabarrera lan egin behar dute. Aitzitik, lehen aipatu dudanez, ez dira eskolara joaten eta beren heziketa nahiko kaskarra da. Herrialde haietan produktu bat egiteko, nahiko erraza denez, eta kostoak ez direnez oso handiak, gero produktu horiek hemen saltzen dituzte. Denok erosten ditugu hirugarren munduan egindako gauzak merkeagoak direlako; ia-ia hemengo denda guztiak multinazionalak direnez, irabazi ikaragarriak lortzen dute. Negozio paragabea!. Ez dago eskubiderik! Azken batean, beti gauza bera gertatzen da, munduaren erdia beste erdiaren kontura bizi da.

Badirudi, behintzat, umeak erabiltzeagatik salatuak izan diren enpresak orain beren irabazian zati bat gosearen kontrako kanpainetan gastatzen hasi direla. Eskerrak eman beharko!.

Bukatezko, nik adierazi nahi nuke, negozio hau mespertxagarria dela, baina guk batzuetan nahigabe beraien produktuak erosten ditugu, gurpil zoro bat da!.
Gaur egun, gabonetan batez ere, bidezko merkataritza jartzen dute. Produktu hauek kalitate ona daukate, eta nahiz eta garestiagoak izan, prezioa justuagoa delakoan nago.
Era berean, batzuek esaten dutenaren arabera, jokua ez da errenta. Hobeto izango da multinazional bat jartzea.


2012/03/05

Zahartzaroa

Pasa den larunbatean eguraldi ederra egin zuenez nire ilobarekin parke batera joatea erabaki nuen. Hura bere lagunekin jolasten ari zen bitartean ni liburu bat irakurtzen ari nintzen banku batean. Hasieran, oso kontzentratuta nengoen liburua irakurtzen baina bat-batean, nire ingurura begiratu nuen. Parkea jendez lepo zegoen baina ia-ia pertsona guztiak zaharrak ziren. Zahar batzuk bere ilobak zaintzen, beste batzuk egunkaria irakurtzen edo parkean zehar paseatzen eta une horretan niri ideia bat etorri zitzaidan burura: Gaur egun gero eta zahar gehiago daude gure gizartean.

Lehen, hau ez zen gertatzen. Nire gurasoak gazteak zirenean, hau da, 50 eko hamarkada inguruan, ez zegoen orain dagoen adina zahar. Garai hartan, alde batetik, jendearen bizimodua oso zaila zen, ez zeukan ezer; Bai gizonek bai emakumeek lan asko egin zuten beren familiak aurrera ateratzeko. Ez zen lan samurra. Beste aldetik, medikuntza ez zen hain ona, horregatik jendea gazterik hiltzen zen.

Garai honetan, aitzitik, lan batzuk erosoagoak dira eta medikuntza gero eta hobea da. Denboraren poderioz jendearen bizimodua hobetzen ari da, eta, horregatik jendearen bizi-itxaropena gero eta handiagoa da. Jendea zahartzera iristen da.

Nik aitortu behar dut zaharra izateak beldurtzen nauela, baina egia esan, osasuna ona bada, aro horretan ere gauza asko egin daiteke. Erretiroa hartu ondoren, batzuek beren ilobak zaintzen dituzte. Gaur egun, gero eta zahar-elkarte gehiago daude, han elkartzen dira ekintza asko egiteko, besteak beste, bidaiatzeko. Jubilatuen bidaiak oso merkeak dira eta garraio publikoetan ere diru gutxi ordaintzen dute. Aro horretan, abantaila asko dituzte.

Baina osasuna ona ez bada, gaitasunak galtzen dituztenean, adibidez, oroimena, zentzumenak, beren etxean ezin izaten dira geratu, eta, orduan egoera ez da hain ona. Seme-alabek erabakiak hartu behar izaten dituzte, eta, batzuetan ez dira oso errazak. Batzuek beren gurasoekin geratzea erabakitzen dute, baina beste batzuentzat dela denboragatik dela egoeragatik ezinezkoa da eta zaharren egoitza batera joaten dira. Oro har, erabaki hori hartzea ez da erraza eta kasu batzuetan semeak triste zamar geratzen dira.

Nik nire aldetik, adierazi nahi nuke zaharrak asko gustatzen zaizkidala, agian nire aitona-amonak ez nituelako ezagutu. Aukera daukadanean, asko gustatzen zait zaharrei entzutea, eskarmentu handia dutelako eta makina bat gauza ikas dezakezu. Era berean, aro bakoitzak bere abantailak eta desabantailak ditu eta esaera zaharrak esaten duenaren arabera: " Gazteak baleki, zaharrak baleza".