Txikia nintzenean, hau da, 70 eko
hamarkadan edo, ez zegoen orain dagoen adina arazo gai honekin.
Lehen, hondakin guztiak jartzen ziren poltsa berean eta botatzen
ziren edukiontzi batera. Bat besterik ez zegoen. Zaborrezko kamioia
dena hartu zuen eta zabortegi batera bidali zen. Egia esan, garai
hartan ez zegoen orain daukagun beste hondakin baina, dena den,
astakeri bat zen!, oso kaltegarria zelako gure osasunarentzat eta
batez ere, lurraren osasunarentzat.
Gaur egun, tamalez, kontsumismoaren
munduan bizi gara. Zenbat eta kontsumismo handiagoa orduan eta hondakin
gehiago sortzen ari gara. Horregatik, gai hau puri-purian dago gure
gizartean. Zaborra arazo bihurtu da.
Euskal Herrian ere, gai hau iskanbila
asko sortzen ari dira. Gipuzkoan, esate baterako, San Marko
zabortegiaren itxierak arazo larria ekarri zuen; alternatiba gisa,
alderdi politiko batzuek erraustegi bat eraikitzea proposatu zuten.
Baina zabortegiak zein erraustegiak, biak oso kaltegarriak dira
osasunaren eta ingurumenaren aldetik.
Horregatik hemen proposatzen ari da
beste era bat zaborra biltzeko, hau da, atez ateko zabor bilketa.
Atez ateko bilketa, etzebizitzetako hondakinak biltzeko sistema bat
da.
Gipuzkoan 2009 ko martxoaren martxan
jarri zen Usurbil herrian eta 2010. urtean Hernani eta Oiartzun bildu
ziren atez ateko sistemara, herriko etxebizitza guztietako hondakinak
etxez etxe bilduz. Iparraldean ere sistema hau zabaltzen ari da.
Baina ez Eukal Herrian bakarrik, munduko hainbat lekutan ere atez
ateko sistema erabiltzen da; esate baterako, Estatu Batuetan,
Italian, Japonian eta abar.
Atez ateko zaborra biltzeko sisteman,
familia bakoitzak zaborretarako lau ontzi ditu etxean; hondakin
organikoak, papera edo kartoia, ontzi arinak (plastikoz, brik edo
latak) eta errefusa. Asteko egun bakoitzean, zabor mota bat besterik
ez da bilduko. Era horretan, bizilagun bakoitzak dagokion ontzia
atera beharko du kalera.
Asko eztabidatzen ari da gai horri buruz.
Alde batetik, batzuek osasunerako ez
direla hain kaltegarriak azaltzen digute; emisioak gutxitzen dira,
esate baterako karbono dioxidoa. Oso erosoa da. Lanpostu berriak
sortuko ditu. Nahiz eta hasieran oso garestia izan, denboraren
poderioz gero eta merkeagoa izango da. Zaborrontziak kenduko ditu
kaletik eta espazio gehiago izango da.
Beste aldetik, beste batzuek dena ez
dela birziklatzen jakinarazten digute, eta hondakin batzuk erretzeko
erraustegi batera eman beharko dituzte. Gure kaleko itxura eta usaina
ez da egokia izango.
Nik nire aldetik, adierazi nahi nuke
ados nagoela atez ateko sistemarekin, batez ere herri txikietan,
baina ez dakit zer gertatuko den sistema honekin hiri handietan. Era
berean, gai honetan iritzi guztiak onartzen ditut; eta denak
baliagarriak izan daitezke arazoa konpontzeko. Eta esaera zaharrak
esaten dutenaren arabera: “Zenbat buru hainbat aburu”.