Zer egin dezakegu gure zaborrarekin? Atez ateko zabor bilketa.

Txikia nintzenean, hau da, 70 eko hamarkadan edo, ez zegoen orain dagoen adina arazo gai honekin. Lehen, hondakin guztiak jartzen ziren poltsa berean eta botatzen ziren edukiontzi batera. Bat besterik ez zegoen. Zaborrezko kamioia dena hartu zuen eta zabortegi batera bidali zen. Egia esan, garai hartan ez zegoen orain daukagun beste hondakin baina, dena den, astakeri bat zen!, oso kaltegarria zelako gure osasunarentzat eta batez ere, lurraren osasunarentzat.

Gaur egun, tamalez, kontsumismoaren munduan bizi gara. Zenbat eta kontsumismo handiagoa orduan eta hondakin gehiago sortzen ari gara. Horregatik, gai hau puri-purian dago gure gizartean. Zaborra arazo bihurtu da.

Euskal Herrian ere, gai hau iskanbila asko sortzen ari dira. Gipuzkoan, esate baterako, San Marko zabortegiaren itxierak arazo larria ekarri zuen; alternatiba gisa, alderdi politiko batzuek erraustegi bat eraikitzea proposatu zuten. Baina zabortegiak zein erraustegiak, biak oso kaltegarriak dira osasunaren eta ingurumenaren aldetik.

Horregatik hemen proposatzen ari da beste era bat zaborra biltzeko, hau da, atez ateko zabor bilketa. Atez ateko bilketa, etzebizitzetako hondakinak biltzeko sistema bat da.

Gipuzkoan 2009 ko martxoaren martxan jarri zen Usurbil herrian eta 2010. urtean Hernani eta Oiartzun bildu ziren atez ateko sistemara, herriko etxebizitza guztietako hondakinak etxez etxe bilduz. Iparraldean ere sistema hau zabaltzen ari da. Baina ez Eukal Herrian bakarrik, munduko hainbat lekutan ere atez ateko sistema erabiltzen da; esate baterako, Estatu Batuetan, Italian, Japonian eta abar.

Atez ateko zaborra biltzeko sisteman, familia bakoitzak zaborretarako lau ontzi ditu etxean; hondakin organikoak, papera edo kartoia, ontzi arinak (plastikoz, brik edo latak) eta errefusa. Asteko egun bakoitzean, zabor mota bat besterik ez da bilduko. Era horretan, bizilagun bakoitzak dagokion ontzia atera beharko du kalera.

Asko eztabidatzen ari da gai horri buruz.

Alde batetik, batzuek osasunerako ez direla hain kaltegarriak azaltzen digute; emisioak gutxitzen dira, esate baterako karbono dioxidoa. Oso erosoa da. Lanpostu berriak sortuko ditu. Nahiz eta hasieran oso garestia izan, denboraren poderioz gero eta merkeagoa izango da. Zaborrontziak kenduko ditu kaletik eta espazio gehiago izango da.

Beste aldetik, beste batzuek dena ez dela birziklatzen jakinarazten digute, eta hondakin batzuk erretzeko erraustegi batera eman beharko dituzte. Gure kaleko itxura eta usaina ez da egokia izango.

Nik nire aldetik, adierazi nahi nuke ados nagoela atez ateko sistemarekin, batez ere herri txikietan, baina ez dakit zer gertatuko den sistema honekin hiri handietan. Era berean, gai honetan iritzi guztiak onartzen ditut; eta denak baliagarriak izan daitezke arazoa konpontzeko. Eta esaera zaharrak esaten dutenaren arabera: “Zenbat buru hainbat aburu”.